21 grudnia 2006

"Gówniane" prezenty!!

Tym razem nie chodzi o chińskie tanie produkty (jednym takim zostałam obdarowana i ciągle nie wiem czy są to jakieś dziwne nożyki do masła, czy może ozdoba świąteczna do doniczki – wiele to mówi o charakterystyce popularnych chińskich wyrobów!!), ale o typowy świąteczny zwyczaj kataloński. Świąteczny, a nie jedynie bożonarodzeniowy, gdyż tradycja ta wywodzi się z czasów pogańskich, a jej nazwa to Caga Tío.

Tío to drewniany kloc noszący tradycyjną czapkę katalońskich chłopów i stojący na cieniutkich nóżkach, który dzieciom w Katalonii daje prezenty (najczęściej 24. albo 25. grudnia). Jednak aby dostać od Tío prezent trzeba go dzień wcześniej nakarmić - zostawia mu się na noc talerzyk z obierkami ziemniaków, skórkami bananów i pomarańczy oraz kubek z wodą. Tío zjada wszystko i znika, a dzieci muszą go rano poszukać. Kiedy go odnajdą okazuje się, że mimo pożywnej kolacji bardzo schudł. Wyjaśnienie jest proste: Tío musiał już wydalić jakieś prezenty!!!! Dzieci aby dostać swój prezent muszą najpierw zaśpiewać piosenkę, która ma różne wersje. W mojej szkole (CEIP Dr Felming) dzieci śpiewały tak:

Caga tío, (zrób kupkę/wypróżnij się kłodo!)
caga turró, (wydal turrony*,)
avellanes i mató,( orzechy laskowe i ser,)
si no cagues bé (jeśli źle się wypróżnisz)
et daré un cop de bastó (Zbiję cię porządnie kijem)
¡caga tió! (zrób kupkę kłodo!)

Jednocześnie Tío jest uderzany patykami (chyba na wszelki wypadek :)). Po chwili Tío wydala prezent (właśnie dlatego jest to „gówniany” prezent) z takim impetem, że prezent zostaje wypchnięty na sporą odległość od stołu przykrytego kocem, na którym stoi Tío – na dzieciach robi to ogromne wrażenie.

Tak to wygląda w szkole im. Dr Fleminga W domach często Tío stoi po prostu na kupce :) prezentów przykrytych kocem.

Lecz to nie koniec motywu kału w świątecznych tradycjach Katalonii!!!

Bożonarodzeniowe szopki są popularne w całej Hiszpanii, ale tylko w Katalonii możecie odnaleźć w nich postać schowaną w jakimś niepozornym miejscu. Jest to Caganer - defecator, „wypróżniacz” lub oddający kał (Caganer może być kobietą np. zakonnicą, ale mężczyźni w tej dziedzinie przeważają, liczebnie!). Figurka ta zawsze ukazywana jest momencie kucania, z obnażonymi pośladkami i z dowodem procesów metabolicznych spoczywającym już na ziemi. Jedna z interpretacji mówi, że przedstawia to użyźnianie gleby, ale we współczesnym kontekście, gdy Caganer często jest wzorowany na osobach publicznych np. politykach takich jak G.W. Bush, to przesłanie zostaje zagubione i znaczenie może być odczytywane bardziej dosłownie!!Nie podejmę tego tematu, za to złożę życzenia:

ŻYCZĘ WSZYSTKIM UDANYCH WSZYSTKICH (HUMANITARNYCH) ŚWIĄT!!!!

Na koniec dygresja: Zastanawiam się nad faktem, że zanim nie odwiedziłam Katalonii nigdy o tych zwyczajach nie słyszałam!!A teraz sama ich doświadczam i tylko dlatego je opisuję (zaznaczam, że działam pod wpływem turronów:)). Martwi mnie, że tracę tak dużo nie będąc w tylu miejscach!!

*turron – typowy hiszpański, bardzo słodki specjał świąteczny; istnieje wiele rodzajów np. taki (przepis)

Brak komentarzy: